τα ρήματα σε –ίζω και άλλες μη γραμματικές εξαιρέσεις

Στη γραμματική τα πράγματα ίσως και να είναι κάπως πιο απλά… Ο κανόνας λέει πως τα ρήματα σε –ίζω γράφονται με γιώτα, εξαιρουμένων κάποιων φυσικά.

Αποφασίζω… αξίζω… κι αρχίζω κάπου εδώ και να ξεκαθαρίζω.

Το σύστημα NLP, είναι 40 ετών και στην Ελλάδα αρχίζει να γίνεται της μόδας μια σειρά από NLPίζοντα εγχειρήματα, που είναι κάτι από νλπ, αλλά όχι nlp ακριβώς, κάτι από zen αλλά όχι αρκετά ανεκτικό ως zen, κάτι από αυτογνωσία αλλά με ολίγο και κατά βούληση Σωκράτη, κάτι από έρευνα αλλά όχι αρκετά βιωματική για να βγει από τους όποιους ελεγκτικούς κανόνες, κάτι από ομαδική και διαδραστική φιλοσοφία αλλά με κατευθυνόμενα τα στοιχεία της κλίκας, κάτι από διαγραφή των μη επιθυμητών ετικετών αλλά με εγγραφή νέων εξίσου μη επιθυμητών εγγραφών.

Πολύ καλά.

Αν θεωρήσω πως θα κάνω κοτόπουλο με πατάτες στο φούρνο, αλλά χωρίς κοτόπουλο, με κάτι άλλο αμυλώδες και εκτός φούρνου, έχω ίσως πάντα την επιλογή να το ονομάσω κοτόπουλο με πατάτες, ακόμη και να δοκιμάσω να πείσω εαυτόν και άλλους ότι έτσι είναι, ωστόσο η αέναη διαδικασία του εγκεφάλου μας να ορίζει μέσω νευροπλαστικότητας νέες νευρικές απολήξεις για κάθε νέα εμπειρία – συμπεριλαμβανομένων και των γαστρονομικών – δημιουργώντας έτσι 10 τρισεκατομμύρια συνάψεις στο νευροδιδίκτυο μας, έχει κάνει μια νέα πλουραλιστική εγγραφή σε αυτό που ως τότε ονόμαζε κοτόπουλο με πατάτες στο φούρνο.

Μπορεί να είναι σαν την επιφάνεια εργασίας στον υπολογιστή μας, κοτόπουλο με πατάτες1, κοτόπουλο με πατάτες2 και πάει λέγοντας … ωστόσο η διάκριση για το νευρικό σύστημα, για τον Νου μας είναι ξεκάθαρη.

Το υποσυνείδητο, έπειτα αρριβάρει πανέτοιμο και θα αναλάβει τη λάτζα, να θέτει πυκνά – συχνά ερωτήματα για τους λόγους εκείνους που κάποιος αποφασίζει να μην αλλάξει τις ταμπέλες σε έναν νέο χάρτη, να κρατήσει τους δρόμους ίσως με το ίδιο όνομα, αλλά σε καμία περίπτωση ο χάρτης δεν είναι ίδιος. Μπορεί ίσως να μείνει ένας ανοιχτός διάλογος ανάμεσα σε συνειδητό κι υποσυνείδητο, εσωτερικός, ίσως πάλι και σε αντίφαση με τον εξωτερικό και μεγαλόφωνο, δημιουργώντας αυτό το ασυμβίβαστο ανάμεσα στο τι λέει κάποιος λεκτικά και τι λέει το υπόλοιπο μη λεκτικό κομμάτι της επικοινωνίας του.

Αυτό το ασυμβίβαστο είναι εντόνως πιο τιμωριτικό ενιότε κι από το υπουργικό ασυμβίβαστο. Πικρό το αστείο…

Ίσως – μιας κι ισορροπούμε μεταξύ γεύσης, επίγευσης και νευροεπιστήμης – να θέσω εδώ το ερώτημα του πόση ώρα θα χρειαστεί να σκεφτεί κάποιος τη διαφορά ανάμεσα σε κάτι που είναι επιστημονικό και θέλει αντίστοιχο επιστημονικό background και σε κάτι που είναι κομπογιαννήτικο και θέλει αντίστοιχη αυθεντία στον κομπογιαννητισμό…
Για τη γαστρονομία ουδείς λόγος. Άλλωστε περί ορέξεως έχει φροντίσει η παροιμία…
Για το μανιπουλάρισμα; Για την υφέρπουσα καθοδήγηση; Για το ότι κάποιος χρησμιμοποιεί μια ξένη, μη δική του υπογραφή πλαστογραφώντας μια μέθοδο κάπως σαν nlp αλλά όχι nlp; Για τη φήμη που μπορεί να δημιουργήσει μια συνθήκη και χρεώνεται σε μια άλλη;

Aρχίζω να αθροίζω κάπου εδώ…
Να αποφύζω να σας πρήζω…
Τον κανόνα των ρημάτων να θυμίζω και σαφώς τα όρια να ορίζω…

Μαντινάδα κι επανάληψη γραμματικής σε ένα.
Έχουμε και λέμε, διότι ήδη έχετε περάσει στη διαδικασία των συνειρμών : το NLP είναι ένα σύνολο τεχνικών και μια μεθοδολογία που μας βοηθάει να αποκτήσουμε πληρέστερη πρόσβαση στο μυαλό μας, να δούμε πώς ακριβώς σκεφτόμαστε, να συνειδητοποιήσουμε τι ακριβώς γίνεται μέσα μας και ακόμη να εντοπίσουμε πώς σκέφτονται και λειτουργούν οι άλλοι. Βασίστηκε στη διαδικασία του modeling, της αποτύπωσης δηλαδή προτύπων αριστείας, στο πώς κάποιος κάνει κάτι τέλεια, τεχνικά, ιδιοσυγκρασιακά, διανοητικά, στην αποκωδικοποίηση αυτού και στην δομή αυτού του κώδικα σε άπειρα μικρά βήματα. Γεννήθηκε τη δεκαετία του ‘70 στην Καλιφόρνια, από τον Dr. Richard Bandler και τον Dr. John Grinder, διδακτορικός φοιτητής ο 1ος στα μαθηματικά κι ο 2ος στη γλωσσολογία, στο NLP University που ήταν τότε γνωστό κι ως το “university for the unconventional minds” (πανεπιστήμιο για μη συμβατικά μυαλά).
Όπως λέει αντίστοιχα κάτι για τον άνθρωπο, το που και πώς γεννήθηκε, πού και πώς μεγάλωσε, πού και πώς εξελίχθηκε…

Η επιστημοσύνη, φρονώ, πως είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό γονίδιο του αυθεντικού συστήματος ΝLP.

Ναι, έτσι ακριβώς. Και το αμέσως επόμενο σε σημαντικότητα είναι μια σειρά από τις βασικές αρχές κι αξίες του NLP. Αυτές που γράφθηκαν στην απαρχή του. Με πολύ σεβασμό και μετά από πολλή, μα πάρα πολλή έρευνα. Ο Bandler και ο Grinder μιλούν για «σεβασμό στο μοντέλο του κόσμου του άλλου», μιλούν για «no failure only feedback» μιλούν για αξίες και αξιώματα που προάγουν το σεβασμό στον άνθρωπο και στο σύστημα που έχει, μιλούν για αποτυπώσεις μεθόδων όπως εκείνες του μυθικού ψυχιάτρου Milton Erickson ή της Virginia Satir, μιλούν για βελτιστοποίηση των συνηθειών μας και όχι για συντήρηση ή επικάλυψη αυτών με φειδώ και σκοπιμότητα.

Η λαϊκή ρήση μιλάει για την αρετή και την τόλμη της ελευθερίας.

Ο σεβασμός στο μοντέλο του κόσμου του κάθε ατόμου με το οποίο καλείται να συνεργαστεί κάποιος πιστοποιημένος σε επιστημονικό πλαίσιο nlp coach – πολλώ δε μάλλον trainer – όχι για τον βοηθήσει αυτόν τον κάποιον άλλον και να βάλει τα χέρια του μέσα στο πληκτρολόγιο του νου του, του ανώτερου ηλεκτρονικού υπολογιστή σε αυτόν τον κόσμο, προάγεται μέσα από την ελευθερία που προσδίδει η επιστημονική γνώση κι η συμπόρευση με τις αρχές του NLP κι όχι από το σύνδρομο του σωτήρα.

Στην ουσία αυτό πιστοποιεί το πανεπιστήμιο. Αυτό πιστοποιούν κι οι μετρημένοι στα δάχτυλα παγκοσμιώς εξουσιοδοτημένοι trainers να φέρουν την υπογραφή του πανεπιστημίου και να διαπιστεύουν ειδικούς.

Θέλει γνώση, χιλιόμετρα και κοινό ηθικό κώδικα για να δείχνεις σε κάποιον πως να μάθει να ψαρεύει για να είναι ανεξάρτητος και να μην πεινάσει.
Θέλει κι ένα άλλο moral-amoral για να τον ταΐζεις ψάρι μαζί με το δόλωμα.

Το nlp από μόνο του δεν είναι κάτι.

Όπως ένα μαχαίρι παίρνει την πρόθεση του φέροντος και δημιουργεί συμπεριφορές.
Με ένα μαχαίρι μπορείς να κόψεις τα δεσμά κάποιου, με το ίδιο μαχαίρι να του πάρεις τη ζωή.
Κι αυτό οι χαρισματικοί Bandler και Grinder συμπεριέλαβαν στις αρχές του nlp, μιλώντας για το «κάθε συμπεριφορά υπηρετείται από μια συμβατή προς αυτή πρόθεση…»
Τροφή για σκέψη κι αυτό.

Μιλώντας για modeling -και ίσως κάποιοι να κάνατε αρχικά συνειρμούς μόδας και πασαρέλας – αντί για αποτύπωση προτύπων αριστείας, να χρησιμοποιήσω μια κουβέντα της Coco Chanel: «αν είσαι αυθεντικός, προετοιμάσου να σε αντιγράψουν. Μην ανεχθείς όμως τα κακέκτυπα».

Και ήρθαμε στο ζουμί…

Δανείζω τον όρο NLP σε κάτι που δεν είναι NLP;
Ρήματα σε –ίζω γράφονται με γιώτα μεν, υπάρχουν εξαιρέσεις δε.
Προσωπικά επιλέγω να μη στρέψω το φακό μου στο αν ένα σύστημα είναι καλό ή κακό. Δεν είναι καν λέξεις που έχω στο λεκτικό μου.
Είναι ίσως πιο δόκιμο το ερώτημα αν είναι ένα σύστημα λειτουργικό κι αποτελεσματικό; Αν μου κάνει; αν αξίζει τα χρήματά του ή όχι. Αν έχω πετύχει αυτά που συμφώνησα με τον εαυτό μου και τον εκπαιδευτή μου; Αν τελικά υπάρχει «no failure only feedback» ή αν έχω εκπαιδευτεί σε μια πρακτική που αλλάζω το όνομα και αναφέρομαι σε ένα άλλο αποτέλεσμα, όπως το κοτόπουλο με τις πατάτες…

Αν κάποιος χρησιμοποιεί χειραγώγηση με άλλο ηθικό κώδικα και εργαλεία NLP χωρίς να με διδάσκει το σύστημα αλλά κάνοντας σαλάτα το δικά μου οικοσύστημα και της ζωής μου.
Είναι η ιστορία με το μαχαίρι… Κι εν τέλει αν χαρακτηρίζω ένα σύστημα που έχει καταχραστεί ένα όνομα, χωρίς κανένα επιστημονικό υπόβαθρο, χωρίς να συμπορεύεται με κάποιον επιστημονικό φορέα, χωρίς αδειοδότηση, έλεγχο ή πιστοποίηση και προς την έξοδο συνειδητοποιώ πως δεν ξέρω αν φταίω εγώ, το σύστημα, το όνομα ή ο εκπαιδευτής μου.

Δωρεάν τυρί πιθανόν να προσφέρεται μόνο στις ποντικοπαγίδες…

Οι κυρίες είναι προσεκτικές αν αγοράζουν online μια τσάντα ή ένα ζευγάρι παπούτσια για το αν είναι το αυθεντικό brand ή μια γοητευτική μαϊμού σε τιμή ευκαιρίας. Οι κύριοι εκτιμούν ένα αυθεντικό ανταλλακτικό για το αυτοκίνητό τους, σε σχέση με ένα φθηνό ιμιτασιόν που παίζει κορώνα γράμματα τη ζωή του κινητήρα αν όχι και των επιβαινόντων.
Προσέχουμε ποιον γιατρό θα επιλέξουμε.
Αγοράζουμε προϊόντα που εμπιστευόμαστε.

Τι έχει όλη αυτή η στρατηγική σκέψη για τα παραπάνω που δεν έχει η επιλογή εκείνου στον οποίο αναθέτουμε το σέρβις ή την προπόνηση του μυαλού και της ψυχής μας;
Πόση ταμπέλα θέλει η κατάργηση των ταμπελών στο μυαλό και στις συμπεριφορές μας; Κι αν τελικά η ιστορία δεν παίζεται για τη μαρκίζα μήπως ίσως παίζεται για την ευθύνη;
Πριν ίσως βάλετε το δίπολο καλό και κακό, αναρωτηθείτε είναι λειτουργικό, είναι αυτό για το οποίο το αγόρασα;

Καμία σκασίλα για τη ρεκλάμα. Στην ελεύθερη αγορά, για κάθε ράφι υπάρχει ένα προϊόν και για κάθε προϊόν το κατάλληλο κοινό.
Δεν είναι λόγος ίσως για το καλό και το κακό…
άλλωστε το καλό και κακό απέχουν μόνο ένα γράμμα, όπως ίσως άλλωστε απέχει το δάκρυ από ένα γέλιο σε ένα κλάμα…
Γιατί και το δακρύζω γράφεται ύψιλον, αντί για γιώτα.
Και μια από τις βασικές αρχές για να είναι κάποιος ανεξάρτητος στην πορεία της αυτοεξέλιξης είναι το χιούμορ, το ίδιο το reframe των συναισθημάτων με μάθημα μαθημένο όμως, όχι σκουπισμένο κάτω από το χαλάκι. Είναι παλιό κι αγαπημένου χούι το μάρκετινγκ και πάλι στέκομαι και θαυμάζω τη φιλοσοφία των διαφημιστικών σλόγκαν, με πόσο nlp φλερτάρουν το υποσυνείδητο. Αφού το nlp ως σύστημα ανακαλύφθηκε το ‘70 διότι ο πυρήνας του «είναι» του έχει ίδια ηλικία με την ανθρωπότητα … όλοι κάνουμε κι όλοι δεν ξέρουμε κάποιες φορές ότι κάνουμε nlp με τη σκέψη, τις λέξεις και τη συμπεριφορά μας.
Γιαυτό, για να πω και το σλογκανάκι του επιλόγου:
«σκέψου πριν αγοράσεις»

Μαριάννα Αντωνακάκη
NLP Master & New Code Practitioner
Δημιουργός του NLPlay®