Το NLP, ως mindset education, έχει αναπτύξει ένα σύστημα τεχνικών το οποίο διαμορφώνεται στον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά, ανάλογα με τη περίπτωση.
Έτσι, μπορούμε να πούμε ότι έχουμε διαμόρφωση πρωτοκόλλων, ως βάση ασκήσεων.
Ποιες είναι όμως ορισμένες από τις δημοφιλέστερες ασκήσεις NLP και σε ποιες περιπτώσεις εφαρμόζονται;
Αυτά ακριβώς θα δούμε στο σημερινό άρθρο και πιο συγκεκριμένα:
Πριν εμβαθύνουμε στις ασκήσεις, ας ξεκινήσουμε με τα βασικά.
Τι Είναι το NLP
Το NLP (Νευρογλωσσικός Προγραμματισμός) αναφέρεται στο σύνολο των τεχνικών με το οποίο μελετάμε το “πώς” πίσω από την ανθρώπινη συμπεριφορά, καθώς προσπαθούμε να χαρτογραφήσουμε τα βήματα που ακολουθεί το μυαλό μας όταν υιοθετεί μια συμπεριφορά.
Άλλωστε το NLP δεν μελετά αν κάτι είναι σωστό ή λάθος, αλλά το πώς λειτουργεί, σε μια προσπάθεια να αποκρυπτογραφήσει τον αλγόριθμο μέσω του οποίου παράγεται η εκάστοτε συμπεριφορά.
Όσον αφορά τον όρο Νευρογλωσσικός Προγραμματισμός, τον αποδομούμε ως εξης:
- Νεύρο (Neuro): Αναφέρεται στο νευροδίκτυο που λαμβάνει και μεταφέρει ερεθίσματα από το εξωτερικό περιβάλλον μέσω των αισθήσεών μας, διαμορφώνοντας έτσι εμπειρίες.
- Γλωσσικός (Linguistic): Περιλαμβάνει την σημασία της γλώσσας ως εργαλείο απόδοσης νοημάτων στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος και ως εργαλείο έκφρασης των εμπειριών.
- Προγραμματισμός (Programming): Αναφέρεται στα μοτίβα λειτουργίας που υιοθετούμε και παράγονται από την αλληλεπίδραση των δύο προηγουμένων στοιχείων, για να διαχειριστούμε το περιβάλλον στο οποίο κινούμαστε.
Σημαντική σημείωση: Το NLP (Neuro Linguistic Programming) που μελετάμε, δεν πρέπει να συγχέεται με το Natural Language Processing, τα οποία αν και έχουν ίδια αρχικά, πρόκειται για διαφορετικές επιστήμες.
Με άλλα λόγια, μέσω των ασκήσεών του, το NLP προσφέρει έδαφος για παρατήρηση ώστε να ανακαλύψουμε τι κάνουμε και με ποιον τρόπο.
Η διαδικασία αυτή είναι διαφορετική για τον καθένα και έχει διαφορετικούς στόχους, ορισμένοι όμως ενδεικτικά μπορεί να είναι:
- Διαχείριση προκλήσεων
- Αύξηση αποδοτικότητας
- Ψυχική ανθεκτικότητα
- Μεγαλύτερη ευελιξία σκέψης
- Υιοθέτηση νέων ρόλων
- Αντιμετώπιση άγχους
Καθώς και πολλοί ακόμα.
Αξίζει εδώ να σημειώσουμε ότι σχεδιάζονται ασκήσεις NLP ως ένα σύστημα τεχνικών πάνω σε πρωτόκολλο διάγνωσης, ώστε μέσω των τεχνικών αυτών να έχει ο εκάστοτε άνθρωπος αυτό που ονομάζουμε mind shift.
Αν και θα αναφέρουμε στη συνέχεια ορισμένες σημαντικές ασκήσεις NLP, θα μπορούσε κανείς να πει ότι δεν πρόκειται για ασκήσεις ακριβώς, μαθαίνουμε όμως να ασκούμε το μυαλό μας για να σκέφτεται διαφορετικά. Και αυτό γίνεται μέσω ενός συστήματος τεχνικών.
Το σύστημα αυτό προέκυψε από τη μελέτη της διακριτής αποτελεσματικότητας, το πώς κάποιος κάνει κάτι επιτυχημένα, όπου επιτυχημένα σημαίνει ότι καταφέρνει κάτι με συνέπεια.
Το αποτέλεσμα βέβαια δεν χρειάζεται να είναι “καλό” ή “κακό”, όπως χρησιμοποιείται με κοινωνικούς όρους. Ακόμα κι όταν αποτυγχάνουμε, πετυχαίνουμε ένα διαφορετικό αποτέλεσμα από αυτό που θέλουμε, αλλά με συνέπεια και επιτυχία.
Επομένως, με τη βοήθεια του NLP βγάζουμε τον αλγόριθμο που καταλήγει σε μια συμπεριφορά ώστε να έχουμε επίγνωση του πώς κάνω κάτι. Έπειτα δουλεύουμε πάνω σε αυτό για να φτάσουμε σε μια επιθυμητή συμπεριφορά.
Όπως αναφέραμε προηγουμένως, αν και το NLP δεν αναφέρεται ακριβώς σε ασκήσεις αλλά σύνολο τεχνικών που μας μαθαίνουν να ασκούμε το μυαλό μας, αξίζει να αναφέρουμε ορισμένες ασκήσεις NLP που μπορούν να φανούν ιδιαίτερα χρήσιμες, ανάλογα φυσικά με την κάθε περίπτωση.
3 Ασκήσεις NLP που Πρέπει να Γνωρίζετε
Αναμφισβήτητα, οι ασκήσεις NLP που εφαρμόζονται “κόβονται και ράβονται” στον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά, ανάλογα με τις ανάγκες του.
Επιπλέον, κάθε μια εξυπηρετεί και διαφορετικό σκοπό, επομένως θα εξετάσουμε παρακάτω 3 που δύναται να επιφέρουν επιθυμητά αποτελέσματα τα οποία θα κάνουν τη διαφορά.
Άσκηση NLP #1: Modelling
Αρχικά, αξίζει να ξεκινήσουμε με το modeling. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως δεν πρόκειται για μια απλή τεχνική ή άσκηση NLP, αλλά αποτελεί τη βάση ολόκληρου του συστήματος.
Για την ακρίβεια, το modeling αναφέρεται στην παρατήρηση, στη χαρτογράφηση, στην αποδόμηση και στον εντοπισμό κρίσιμων παραμέτρων που συντελούν σε μια συγκεκριμένη συμπεριφορά ή ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα.
Άλλωστε, όπως αναφέραμε και νωρίτερα, με το NLP μπορούμε να χαρτογραφήσουμε τις διαδρομές που ακολουθεί το μυαλό, ώστε να ανακαλύψουμε τι κάνουμε και με ποιον τρόπο.
Με άλλα λόγια, με το modeling βρίσκουμε τον αλγόριθμο που παράγει ένα αποτέλεσμα και εντοπίζουμε τη λεπτομέρεια που κάνει τη διαφορά και οδηγεί στο αποτέλεσμα αυτό.
Για παράδειγμα, πόσες φορές μας έχει τύχει να βρούμε μια συνταγή για ένα φαγητό που φάγαμε, να χρησιμοποιήσουμε ακριβώς τα ίδια υλικά, αλλά το αποτέλεσμα να μην είναι το ίδιο;
Η απάντηση είναι πως η διαφορά βρίσκεται στη διαδικασία, όπως για παράδειγμα στη σειρά που προστέθηκαν τα υλικά.
Η ουσία όμως είναι ότι πρέπει να μελετάμε πώς κάνουμε κάτι, ώστε να βρούμε τη λεπτομέρεια αυτή που θα κάνει τη διαφορά και να εμπλουτίσουμε το σκεπτικό μας με περισσότερες επιλογές στη διαχείριση καταστάσεων.
Άσκηση NLP #2: Διερεύνηση Θέματος
Αφού μέσω του modelling έχουμε χαρτογραφήσει τους παράγοντες που οδηγούν σε μια συμπεριφορά, γνωρίζουμε ότι το κάθε θέμα έχει ένα κώδικα επιτυχημένης έκβασής του ανεξάρτητα από το αν λειτουργεί ή υπολειτουργεί.
Εδώ λοιπόν πρέπει να γίνει βαθύτερη διερεύνηση του θέματος με τεχνικές όπως το meta model, ώστε να χαρτογραφηθεί ο τρόπος που ένα άτομο διατυπώνει και σκέφτεται έναν στόχο για παράδειγμα.
Στην ουσία, μας δίνει τη δυνατότητα να σκεφτόμαστε καινοτόμα ή αλλιώς “out of the box” και να ξεδιπλώνουμε το σκεπτικό της άλλης πλευράς.
Η προσέγγιση αυτή επινοήθηκε από τους John Grinder και Richard Bandler, οι οποίοι υποστήριξαν ότι οι άνθρωποι αντιδρούμε σε γεγονότα βάσει των “εσωτερικών μας εικόνων” και συναισθημάτων.
Η μέθοδος αυτή χωρίζεται σε 3 βασικά συστατικά τα οποία είναι:
- Generalisation: Ο τρόπος με τον οποίο χαρτογραφείται μια εμπειρία, ώστε να αντιπροσωπεύει την κατηγορία στην οποία ανήκει.
- Distortion: Η διαδικασία αναπαράστασης τμημάτων του μοντέλου με διαφορετικό τρόπο από αυτόν με τον οποίο αναπαραστάθηκαν αρχικά.
- Deletion: Τα τμήματα του νοητικού μας χάρτη που παραλείπονται και δεν εμφανίζονται στην λεκτική έκφρασή μας.
Αξίζει να σημειώσουμε πως κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται τις καταστάσεις διαφορετικά. Αυτός είναι και ο λόγος που δύο άτομα που βίωσαν την ίδια εμπειρία, μπορεί να έχουν εντελώς διαφορετική αντίληψη για αυτή, λόγω των 3 παραγόντων που αναφέραμε.
Στην περίπτωση λοιπόν που μέσω της διερεύνησης υπάρχουν ευρήματα, τα διαχειριζόμαστε αναλόγως με διάφορες τεχνικές οι οποίες είναι ακριβώς σχεδιασμένες για την επίλυση ενός θέματος.
Άσκηση NLP #3: Σχεδιασμός Παρέμβασης Βάσει Ευρημάτων
Όπως αναφέραμε, ανάλογα με τα ευρήματα στα προηγούμενα βήματα, σχεδιάζονται οι κατάλληλες τεχνικές NLP οι οποίες κόβονται και ράβονται στο κάθε άτομο, με βάση την κάθε περίπτωση.
Έτσι, μπορεί το εκάστοτε άτομο να φτάσει πιο κοντά στην επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος.
Υπάρχουν διάφορες τεχνικές που έχουν σχέση με το inner game και τη διαχείριση εσωτερικών παραγόντων, επομένως παρακάτω θα δούμε ενδεικτικά ορισμένες από αυτές.
Μια τεχνική που χρησιμοποιείται συχνά στο NLP ονομάζεται Time Line.
Το Time Line Therapy (TLT) πήρε την τωρινή του μορφή από τους Tad James και Wyatt Woodsmall, δίνοντας τη δυνατότητα να επαναπροσδιορίσουμε το σκεπτικό μας σχετικά με εμπειρίες που καθορίζουν τη συμπεριφορά μας.
Βασίζεται στο γεγονός ότι το υποσυνείδητό μας αποθηκεύει αναμνήσεις σε μια οριζόντια ακολουθία και επικεντρώνεται στο τι μπορεί να μάθει κανείς από εμπειρίες του παρελθόντος και να τις εκμεταλλευτεί ως εφόδια για το μέλλον!
Άλλωστε, πόσες φορές έχουμε παρατηρήσει άτομα να θέλουν να αλλάξουν τη ζωή τους, να καταλήγουν όμως να κάνουν τις ίδιες ενέργειες και να έχουν την ίδια συμπεριφορά που είχαν και πριν;
Το Time Line μπορεί να βοηθήσει να περιορίσουμε σκέψεις και πεποιθήσεις που στέκονται ως αντίβαρα στις επιδιώξεις μας, με αποτέλεσμα να μπορούμε πιο εύκολα να πετύχουμε τους στόχους μας για το μέλλον!
Μια ακόμα τεχνική είναι το Reframing, το οποίο επιδιώκει να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζεται ένα πρόβλημα ή μια κατάσταση, προκειμένου να δημιουργηθεί μια διαφορετική κατανόηση ή οπτική γύρω από αυτό.
Χρησιμοποιείται επίσης και για να επαναπροσδιορίσουμε πιστεύω που μας περιορίζουν, αλλά και να διευρύνουμε την οπτική μας γύρω από εξωτερικές καταστάσεις που μας απασχολούν.
Μπορούμε δηλαδή να ανακαλύψουμε άλλες διαδρομές σκέψεις που δεν είχαμε σκεφτεί, κάνοντας τις κατάλληλες ερωτήσεις.
Αν για παράδειγμα ένας παίκτης του τένις χάσει έναν αγώνα, αντί να γεμίσει θυμό ή απογοήτευση, μπορεί να αναρωτηθεί:
“Τι θα μπορούσα να μάθω για μένα μέσα από αυτό που συνέβη; Και πώς θα μου φανεί χρήσιμο στους επόμενους αγώνες μου;”
Η διαδικασία αυτή θα μας οδηγήσει να ανακαλύψουμε επιλογές που προηγουμένως δεν είχαμε φανταστεί.
Επιπλέον, το Parts Integration είναι μια τεχνική NLP που μας επιτρέπει να διαχειριστούμε εσωτερικές συγκρούσεις και διλήμματα.
Οι εμπειρίες που αποκτούμε και τα συναισθήματα που τις συνοδεύουν, ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια της ζωής μας, μπορούν να συντελέσουν στη δημιουργία “κομματιών” (parts) στο ασυνείδητο.
Τα κομμάτια αυτά είναι υπεύθυνα για συγκεκριμένες συμπεριφορές και πολλές φορές μπορεί να συγκρουστούν μεταξύ τους, όταν υπάρχουν έντονες συμπεριφορές (conflicting parts).
Η μέθοδος Parts Integration λοιπόν δημιουργεί αρμονία μεταξύ των κομματιών αυτών και του ασυνείδητου, ώστε το εκάστοτε άτομο να είναι πιο ξεκάθαρο με τις αποφάσεις και ενέργειές του.
Φανταστείτε το ασυνείδητο σαν μια ορχήστρα που παίζει μουσική, με κάθε κομμάτι να είναι και ένα όργανο. Αν ένα από αυτά σταματήσει να παίζει, τότε φυσικά θα υπάρχει πρόβλημα στο σύνολο.
Φυσικά, δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε και στην ύπνωση.
Αναμφίβολα, όλοι έχουμε ακούσει για το συνειδητό και το ασυνείδητο.
Από τη μία, το συνειδητό είναι οι σκέψεις και οι ενέργειές μας, καθώς και οτιδήποτε κάνουμε με πλήρη αντίληψη και επίγνωση.
Αν δηλαδή μας ρωτήσει κάποιος πόσο κάνει 5+5, το συνειδητό είναι αυτό που θα κάνει το μυαλό μας να το υπολογίσει για να δώσουμε μια απάντηση.
Από την άλλη, το ασυνείδητο είναι αυτό που ελέγχει τις βασικές λειτουργίες του οργανισμού μας (όπως η αναπνοή), αποθηκεύει μνήμες και αποτελεί τη πηγή φαντασίας και δημιουργικότητάς μας.
Στη περίπτωση τώρα που θέλουμε να αλλάξουμε κάτι πιο βαθιά μέσα μας, όπως μια νοοτροπία ή μια πεποίθηση, η προσπάθεια αυτή πρέπει ιδανικά να εστιάζει τόσο στο συνειδητό, όσο και στο ασυνείδητο μαζί, ώστε να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Αυτό είναι κάτι που μπορεί να επιτευχθεί με την ύπνωση, η οποία μας βοηθάει να αξιοποιήσουμε τη δύναμη του ασυνείδητου μέσω μιας κατάστασης εσωτερικής συγκέντρωσης και βαθιάς απορρόφησης.
Πιο συγκεκριμένα, ο Milton Erickson, ένας από τους κορυφαίους ψυχιάτρους του κόσμου, χρησιμοποιούσε συχνά την τεχνική της ύπνωσης και το NLP έχει βασιστεί αρκετά στις προσεγγίσεις του.
Ενδεικτικά, ένα ιδιαίτερο είδος θεραπείας μέσω ύπνωσης που επινόησε είναι η τεχνική Ericksonian Hypnosis, η οποία χρησιμοποιεί ειδικά σχήματα λόγου, μεταφορές, συμβολισμούς και storytelling, ώστε να γίνονται αλλαγές στο υποσυνείδητο, χωρίς να αντιστέκεται συνειδητά ο νους.
Μάλιστα, η ύπνωση και όλα τα γλωσσικά μοτίβα (Ericksonian Hypnosis Language Patterns) αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι των προγραμμάτων που διδάσκουμε εδώ στην NLP Greece.
Όσον αφορά την επίτευξη στόχων, αν και υπάρχουν αρκετές τεχνικές για να τους πετύχει κανείς και να φτάσει ένα επιθυμητό αποτέλεσμα, υπάρχει μια τεχνική εμπνευσμένη από το Walt Disney που χρησιμοποιείται συχνά στον κόσμο του NLP.
Ο Walt Disney ήταν πολύ καλός στο να μετατρέπει τη φαντασία του σε πραγματικότητα και σύμφωνα με τον Robert Dilts, έναν από τους πρωτοπόρους του NLP:
“Κατά κάποιο τρόπο, το επιλεγμένο μέσο έκφρασης της Disney, οι ταινίες κινουμένων σχεδίων, χαρακτηρίζουν τη θεμελιώδη διαδικασία κάθε ιδιοφυΐας: την ικανότητα να παίρνεις κάτι που υπάρχει μόνο στη φαντασία και να το μετατρέπεις σε μια φυσική ύπαρξη που επηρεάζει άμεσα την εμπειρία των άλλων θετικά”.
Η τεχνική αυτή λοιπόν θέτει στο εκάστοτε άτομο 3 διαφορετικούς ρόλους:
- Τον ονειροπόλο
- Τον ρεαλιστή
- Τον κριτή
Οι ρόλοι αυτοί βοηθούν το άτομο στη δημιουργία ιδεών και τη μετατροπή τους σε πραγματικότητα. Πιο συγκεκριμένα:
Ονειροπόλος: Στον ρόλο αυτό, το άτομο θα πρέπει να αναλογιστεί μια στιγμή στη ζωή του που είχε ιδέες τις οποίες ήθελε να κάνει πραγματικότητα. Θα πρέπει να ενθαρρυνθεί να αφήσει το μυαλό του να περιπλανηθεί ελεύθερα και να παράγει μια μεγάλη εικόνα χωρίς όρια, ώστε να ξαναζήσει την ανάμνηση αυτή.
Ρεαλιστής: Σε αυτό το ρόλο το εκάστοτε άτομο θα πρέπει να οργανώσει τις ιδέες του και να δημιουργήσει ένα πλάνο, ώστε να σκεφτεί πρακτικά τι πρέπει να κάνει για να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα.
Κριτής: Στη θέση αυτή, το πλάνο πρέπει να “δοκιμαστεί”. Θα πρέπει δηλαδή να βρεθούν τα πιθανά προβλήματα και οι δυσκολίες που μπορεί να σταθούν εμπόδιο. Επίσης, το άτομο θα πρέπει αν αναλογιστεί μια στιγμή που αξιολόγησε επιτυχώς ένα πλάνο, εντοπίζοντας τα αδύναμα σημεία, ώστε να ξαναζήσει την εμπειρία αυτή και να βρεθεί στη θέση που ήταν.
Σε οποιαδήποτε όμως άσκηση, αυτό που πρέπει να κρατήσουμε είναι ότι στην περίπτωση που υπάρχουν ευρήματα, τα διαχειριζόμαστε αναλόγως με διάφορες τεχνικές οι οποίες είναι ακριβώς σχεδιασμένες για την επίλυση ενός θέματος.
Δεν υπάρχουν δηλαδή τεχνικές που εφαρμόζονται παντού, αλλά προσαρμόζονται στη κάθε περίπτωση.
Συνοπτικά
Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι το NLP προσφέρει μια πληθώρα μεθόδων και τεχνικών, κάθε μια για διαφορετικό σκοπό η οποία φυσικά κόβεται και ράβεται ανάλογα με το άτομο.
Αν και θα μπορούσαμε να κάνουμε λόγο για πολλές ασκήσεις NLP, οι 3 που αναφέραμε παραπάνω είναι ορισμένες από τις βασικότερες που εφαρμόζουμε εδώ στην NLP Greece.
Αν λοιπόν θέλετε να χτίσετε ψυχική ανθεκτικότητα, να αποκτήσετε μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, και γενικότερα να μάθετε τις σωστές ασκήσεις NLP που θα σας βοηθήσουν να βελτιωθείτε τόσο προσωπικά, όσο και επαγγελματικά, τότε μπορείτε να ανακαλύψετε το NLP University Practitioner!
Μια 6μηνη εκπαίδευση για να κατανοήσετε καλύτερα τον εαυτό σας και τι πυροδοτεί την κάθε σας αντίδραση, να γίνετε πιο αποτελεσματικοί και να βελτιωθείτε σε διάφορους τομείς.