210 62 33 450
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας το 1946, όρισε την υγεία ως την κατάσταση της πλήρους τόσο σωματικής, όσο και ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και δεν παρέμεινε στην περιγραφή της απουσίας ασθένειας.
Αναμφίβολα είναι δύο παράμετροι άρρηκτα συνδεδεμένοι όπως επισφραγίζεται από συμπεράσματα στους τομείς της ιατρικής, της ψυχολογίας, των νευροεπιστημών.
Ωστόσο, στην καθημερινότητα παρατηρείται ότι οι άνθρωποι δεν δίνουν την ίδια προσοχή και σημασία στην ψυχική υγεία, όσο δίνουν στη σωματική υγεία.
Για τον λόγο αυτό στον παρακάτω οδηγό θα καλύψουμε:
- Τι είναι η ψυχική υγεία
- Οι βασικότερες διαταραχές της ψυχικής υγείας
- Πώς συμβάλλει το NLP στη προστασία της
Ας ξεκινήσουμε με έναν βασικό ορισμό.
Τι Είναι η Ψυχική Υγεία
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η ψυχική υγεία ορίζεται ως προς μία κατάσταση όπου ο άνθρωπος έχει επίγνωση των συμπεριφορών και ικανοτήτων του, μπορεί να αναγνωρίζει και να επιλύει θέματα που τον απασχολούν, να εργάζεται παραγωγικά προς την επίτευξη των στόχων του, καθώς και να συμμετέχει και να αλληλεπιδρά ως ενεργό μέλος της κοινωνίας.
Πρόκειται για κάτι σημαντικό σε όλα τα στάδια ζωής του ανθρώπου και μπορεί να επηρεάσει τη διάθεση, τη νοοτροπία, και τη συμπεριφορά μας.
Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που επηρεάζουν τη ψυχική υγεία, με ορισμένους από αυτούς να είναι:
- Βιολογικοί παράγοντες (π.χ. γονιδιακές μεταλλάξεις)
- Ψυχολογικοί παράγοντες (π.χ. αρνητικές εμπειρίες, οικογενειακό ιστορικό προβλημάτων υγείας)
- Κοινωνικοί παράγοντες (επίδραση κοινωνικού, οικονομικού, πολιτικού περιβάλλοντος στη καθημερινότητα)
Αναφορικά στις δύο αυτές λέξεις που απαρτίζουν τον όρο της ψυχικής υγείας, αν ανατρέξει κανείς στην Ελληνική ιστορία και μυθολογία θα βρει έννοιες αλληγορικές των αρχαίων χρόνων, οι οποίες στις μέρες μας έχουν αντικατασταθεί με πιο μοντερνα ορολογία η οποία βασίζεται στα τεχνολογικά και ιατρικά επιτεύγματα.
Για παράδειγμα, ο Ασκληπιός είχε 5 κόρες, οι οποίες αντιπροσώπευαν τα στάδια επίτευξης της υγείας:
- Την Υγεία: Θεότητα που προσωποποιούσε την υγεία της ψυχής και του σώματος
- Την Ιασώ: Θεότητα συνυφασμένη με την “ιερή” έννοια της ίασης-θεραπείας
- Την Ακεσώ: Συνυφασμένη με τη διαδικασία της επούλωσης και ανάκαμψης
- Την Πανάκεια: Συνυφασμένη με τη σύγχρονη φαρμακευτική και όλες τις ουσίες και μηχανισμούς που διαθέτει ένας οργανισμός, και λειτουργούν για την προστασία και ισορροπία
- Την Αίγλη: Συνυφασμένη με την έννοια της λάμπουσας υγείας και της ευρωστίας
Όσον αφορά τη λέξη ψυχή, προέρχεται από το ρήμα “ψύχω” που σημαίνει “πνέω, φυσώ” ως ένδειξη ζωής στο σώμα.
Από τα χρόνια των προσωκρατικών, ο Σωκράτης, ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης ασχολήθηκαν με την έννοια της ψυχής. Ο δε Πλάτων αναφέρεται στο έργο του “Πολιτεία” σε τρεις λειτουργίες της ψυχής.
- Στο λογικό: έχει σχέση με τη σκέψη και τη γνώση (θεωρητική, ηθική, πρακτική)
- Στο θυμοειδές: έχει σχέση με τη συναισθηματική ικανότητα
- Στο επιθυμητικόν: έχει σχέση με ένστικτα και επιθυμίες όπως της αυτοσυντήρησης, της διαιώνισης και της επιβίωσης μέσα από την τροφή
Οι τρεις αυτές δυνάμεις της ψυχής, αν και παρουσιάζονται ως ξεχωριστές, εντούτοις στοχεύουν στο να συνυπάρχουν σε αρμονία, μια κατάσταση όπου ο άνθρωπος ηρεμεί.
Έτσι και με το ιστορικό, ετυμολογικό και αλληγορικό στοιχείο, μπορεί κάποιος να κατανοήσει την έννοια της ψυχικής υγείας.
Εντούτοις διαπιστώνουμε ότι υπάρχει πληθώρα αναφορών σε προβλήματα ψυχικής υγείας, ψυχικές διαταραχές ή ψυχικές ασθένειες.
Ποιες είναι όμως ορισμένες από τις βασικότερες ψυχικές ασθένειες;
Βασικότερες Διαταραχές της Ψυχικής Υγείας
Στη διεθνή βιβλιογραφία εμφανίζονται διάφορα είδη ψυχικών διαταραχών.
Το DSM (Diagnostic and Statistical Manual) ταξινομεί τις ψυχικές διαταραχές με συγκεκριμένα κριτήρια χρήσιμα στα χέρια των ειδικών.
Σε αυτή την ενότητα θα αναφέρουμε κάποια από τα θέματα ψυχικής υγείας που ακούμε συχνά στη καθημερινότητα των ανθρώπων.
Άγχος
Το άγχος είναι ένα από τα συνηθέστερα θέματα της καθημερινότητάς μας.
Μπορεί να περιλαμβάνει εκδηλώσεις ως συναγερμός προειδοποίησης κινδύνου, καλώντας μέσα από τα συμπτώματα το άτομο να αντιληφθεί και να σκεφτεί αν και τι είδος κινδύνου υπάρχει, καθώς και πώς να αντιμετωπιστεί.
Στην πιο έντονη μορφή του μπορεί να προκαλέσει ακόμα και κρίσεις πανικού, οι οποίες είναι μια υπερβολική αντίδραση του οργανισμού μας στον κίνδυνο και τον φόβο.
Σε αυτή τη περίπτωση το παρατεταμένο άγχος, και εφόσον δεν γίνεται προσπάθεια προσέγγισης με σοβαρότητα επίλυσης του θέματος, πυροδοτεί τα συμπτώματα.
Τα οποία φυσικά μπορούν να αποτελέσουν απειλή στην ψυχική υγεία.
Κατάθλιψη
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το 2019 υπήρχαν 280 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο με κατάθλιψη, από τους οποίους τα 23 εκατομμύρια ήταν ανήλικοι.
Πρόκειται για μια ψυχική ασθένεια που επηρεάζει αρνητικά τον τρόπο που αισθανόμαστε, που σκεφτόμαστε και που ενεργούμε.
Μερικά αισθήματα που χαρακτηρίζουν τη κατάθλιψη είναι τα εξης:
- Απώλεια ενδιαφέροντος για διάφορες δραστηριότητες
- Αυξημένη κόπωση
- Αϋπνία
- Απότομη απώλεια ή αύξηση βάρους
- Δυσκολία συγκέντρωσης
Η κατάθλιψη μπορεί να επηρεάσει την καθημερινή μας ζωή, καθώς και την επαγγελματική απόδοση. Μάλιστα, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας.
Όσον αφορά τους λόγους που προκαλείται, η κατάθλιψη μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως είναι:
- Οι γενετικοί παράγοντες
- Η κληρονομική προδιάθεση
- Οι αλλαγές στη χημική ισορροπία του εγκεφάλου
- Τα προβλήματα στη καθημερινή ζωή που παραμένουν ανέγγιχτα
- Η κατάχρηση ουσιών
- Τα προβλήματα στη προσωπική ζωή
Και πολλά ακόμα, τα οποία φυσικά επηρεάζουν αρνητικά τη ψυχική υγεία ενός ατόμου.
Μετατραυματικό Στρες (PTSD)
Το μετατραυματικό στρες ή αλλιώς post traumatic stress disorder (PTSD), είναι μια διαταραχή της ψυχικής υγείας που εμφανίζεται ως αποτέλεσμα μιας έντονης και τραυματικής εμπειρίας, όπως ένα ατύχημα, μια φυσική καταστροφή, ή μια βίαιη επίθεση.
- Μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως:
- Επαναλαμβανόμενες εφιαλτικές εικόνες ή όνειρα
- Ενοχλητικές αναμνήσεις
- Αϋπνία
- Απομόνωση από τους άλλους
- αυξημένη ευαισθησία
Και ένα συχνό αίσθημα πανικού.
Η θεραπεία τέτοιων ψυχικών θεμάτων ανάλογα με τα συμπτώματα περιλαμβάνει πρωτόκολλα φαρμακευτικής αγωγής, ψυχοθεραπείας, συμβουλευτικής υποστήριξης από ειδικούς ψυχολόγους, οι οποίοι ανάμεσα στα εργαλεία τους εντάσσουν και προσεγγίσεις του συστήματος NLP.
Διατροφικές Διαταραχές
Μια ακόμα ψυχική διαταραχή που συναντάμε συχνά είναι οι διατροφικές διαταραχές.
Είναι δηλαδή διαταραχές που σχετίζονται με τη διατροφή ενός ατόμου, περιλαμβάνοντας:
- Την ανορεξία
- Τη βουλιμία
- Τη διαταραχή υπερκατανάλωσης φαγητού (binge eating disorder)
Αλλά ακόμα και συνδυασμούς των διαταραχών αυτών.
Πρόκειται για πολυπαραγοντικές διαταραχές και περιλαμβάνουν συνήθως συνδυασμούς συμπτωμάτων ψυχολογικών, σωματικών και διατροφικών δυσλειτουργιών.
Οι παράγοντες που μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξή τους περιλαμβάνουν τη γενετική προδιάθεση, το περιβάλλον, το στρες, τις κοινωνικές και πολιτιστικές προσδοκίες, καθώς και τις ανασφάλειες στην εικόνα του σώματος.
Σύμφωνα με έρευνες μάλιστα, οι διατροφικές διαταραχές επηρεάζουν τουλάχιστον το 9% του παγκόσμιου πληθυσμού!
Οι επιπτώσεις τους φυσικά δεν έχουν μόνο ψυχολογικό αντίκτυπο, αλλά και επιρροή στην υγεία ενός ατόμου, όπως ο διαβήτης και η χοληστερόλη.
Αν και θα μπορούμε να κάνουμε λόγο για αρκετές ακόμα διαταραχές ψυχικής υγείας, θεωρούμε πως οι παραπάνω είναι ορισμένες από τις πιο συχνές.
Αναμφίβολα πρόκειται για κάτι ιδιαίτερα σοβαρό, μπορεί όμως ένα άτομο με τις κατάλληλες ενέργειες να προστατέψει τη ψυχική του υγεία και να ανατρέψει τη ζωή του προς το καλύτερο.
Ας δούμε πιο συγκεκριμένα πώς μπορεί το σύστημα NLP, ως άλλο ένα εργαλείο στη φέρετρα των ειδικών, να συνεισφέρει σε θέματα ψυχικής υγείας.
Πώς το NLP Συμβάλλει στη Προστασία της Ψυχικής Υγείας
Όπως σε κάθε πρόβλημα που καλούμαστε να επιλύσουμε, έτσι και εδώ είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τη πηγή προέλευσης και την αιτία.
Άλλωστε η ιατρική στηρίζεται στη σωστή διάγνωση για την κατάλληλη θεραπεία.
Αντίστοιχα εξειδικευμένες τεχνικές του συστήματος NLP στοχεύουν στο να καταλάβουμε πρώτα απ όλα πώς παράγεται κάτι το οποίο δυσλειτουργεί, καθώς και ποιοί είναι οι παράγοντες που πυροδοτούν θέματα ψυχικής διαταραχής.
Δεν ασχολείται δηλαδή με το αν μια συμπεριφορά ή νοοτροπία είναι σωστή ή λάθος, αλλά αποσκοπεί να αποκωδικοποιήσει τα βήματα που ακολουθεί το μυαλό μας όταν παράγει μια συγκεκριμένη συμπεριφορά.
Όσον αφορά ζητήματα όπως η ψυχική υγεία, το NLP εμπλουτίζει τη πλατφόρμα των ψυχολόγων, των ψυχιάτρων και των ψυχοθεραπευτών, με συγκεκριμένες προσεγγίσεις.
Αυτό είναι δυνατό διότι ανά τα χρόνια έχει μελετηθεί πληθώρα επιτυχημένων γιατρών και ψυχιάτρων, ως προς τις προσεγγίσεις που ακολούθησαν στους ασθενείς τους.
Ορισμένα αντιπροσωπευτικά παραδείγματα αποτελεί ο ψυχίατρος Milton Erickson, ο οποίος μελέτησε σημαντικά και χρησιμοποιούσε τη διαδικασία της ύπνωσης, καθώς και ο Γερμανός ψυχίατρος Fritz Perls, το οποίου το όνομα είναι συνυφασμένο με τη θεραπεία Gestalt.
Στην πλατφόρμα των ψυχολόγων, των ψυχιάτρων και των ψυχοθεραπευτών, το NLP προσφέρει άλλο ένα σύστημα τεχνικών που μπορούν ως γνώστες να συνδυάσουν με άλλα μοντέλα για να επιδράσουν.
Συνεπώς το σύστημα NLP εμπλουτίζεται με τη σημαντική συμβολή επαγγελματιών υγείας και πλαισιώνεται από νέα μοντέλα και προσεγγίσεις που έχουν αναπτύξει ψυχολόγοι, νευροφυσιολόγοι, οστεοπαθητικοί, όπως είναι το Mental Space Psychology, Emotional Regulation Model Retac, Meta PTSD Model.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι μια ψυχική ασθένεια δεν προέρχεται μονάχα από γονιδιακές μεταβολές, αλλά μπορεί να είναι και απόρροια χαρακτηριστικών της προσωπικότητας, ανάλογα με τις αλληλεπιδράσεις από το περιβάλλον με τις οποίες χτίστηκε.
Χρειάζεται επομένως να χαρτογραφηθεί η διαδρομή που ακολουθεί το μυαλό και την παράγει, ώστε να σχεδιαστούν οι ανάλογες προσεγγίσεις.
Μάλιστα, δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε και στον ρόλο του NLP στη ψυχική ανθεκτικότητα.
Άλλωστε, το NLP δεν προσφέρει απλά θεραπείες. Προσφέρει ειδικά εργαλεία διερεύνησης του πώς παράγεται μια συμπεριφορά, καθώς και προσεγγίσεις που ενισχύουν την ψυχολογική ασφάλεια και ψυχική ανθεκτικότητα για την αντιμετώπιση δυσκολιών και αντιξοοτήτων στη καθημερινότητα.
Ειδικά σε διαφορετικά περιβάλλοντα και ρόλους στα οποία κάποιος καλείται να ανταπεξέλθει.
Με βάση τις ανάγκες που προκύπτουν σχεδιάζονται προσεγγίσεις με εξειδικευμένες τεχνικές. Ανάμεσά τους τα meta model, meta drill, neurological levels of change NNL, Score model, New Behavior Generator, και reframing που δίνουν τη δυνατότητα να μη παιρνουμε τα πράγματα επί προσωπικού και να μπορουμε:
- Να αποστασιοποιούμαστε συναισθηματικά
- Να σκεφτόμαστε με δημιουργικότητα
- Να θωρακιζόμαστε
- Να ξέρουμε πώς να εκφράζουμε κάτι που μας απασχολεί χωρίς φόβο
Πράγμα που οδηγεί κάποιες φορές τους ανθρώπους να κλείνονται στις σκέψεις τους, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για την ψυχική τους ισορροπία.
Έτσι, με αυτόν τον τρόπο οι τεχνικές του NLP βοηθούν στο να στήνει κάποιος τον τρόπο σκέψης του (mindset), με διευρυμένη οπτική και περισσότερες επιλογές στην αντιμετώπιση καταστάσεων.
Συνοψίζοντας
Γίνεται λοιπόν αντιληπτό πως η ψυχική υγεία κάθε ατόμου είναι ιδιαίτερα σημαντική και οι δράσεις θα πρέπει να εστιάζουν τόσο στη θεραπεία και προστασία, αλλά και στη πρόληψη.
Η επιστήμη διαθέτει πληθώρα προσεγγίσεων προς αυτές τις κατευθύνσεις.
Το NLP αντίστοιχα χρησιμοποιείται από ειδικούς οι οποίοι εκπαιδεύονται στις τεχνικές του, με στόχο να κατανοήσουν από πού προέρχεται μια συμπεριφορά η οποία δυσλειτουργεί, και με τη σωστή καθοδήγηση να ενδυναμώσουν το άτομο με επιλογές στο πλαίσιο της πρόληψης, θωράκισης, αλλά και επίλυσης.
Επιπλέον, προσφέρει στους ίδιους τους ανθρώπους και στο πλαίσιο της πρόληψης τεχνικές να διαχειρίζονται τη καθημερινότητα τους, με τρόπο σκέψης που προάγει τη θωράκιση και ανθεκτικότητά τους.
Για τον λόγο αυτό, εδώ στην nlpgreece προσφέρουμε εξειδικευμένα προγράμματα για κάθε περίπτωση, ώστε να μάθει ο καθένας να ανταπεξέρχεται προκλήσεις σε θέματα υγείας και ευεξίας (well being).
Αν λοιπόν θέλετε να βρείτε το κατάλληλο πρόγραμμα για εσάς, επικοινωνήστε μαζί μας και θα έρθουμε άμεσα σε επαφή!