210 62 33 450
Στο άκουσμα στόχος, το μυαλό κάποιων πάει στη νέα χρονιά ή σε κάτι μεγάλο.
Η αλήθεια είναι ότι στόχοι υπάρχουν στην καθημερινότητά μας. Από το να μαγειρέψουμε για να φάμε, να σκεφτούμε τι θα κάνουμε, μέχρι το πώς θα περάσουμε το Σαββατοκύριακο.
Εκ πρώτης, φαίνονται τόσο τετριμμένοι, όμως το μυαλό τους επεξεργάζεται, ακόμη κι αν δεν το συνειδητοποιούμε και ακολουθεί ένα μοτίβο για να τους εκπληρώσει.
Αντίστοιχα μοτίβα ακολουθεί το μυαλό για την επίτευξη στόχων διαφορετικών μεγεθών.
Με το θέμα της στοχοθεσίας, πάντα επίκαιρο με διάφορα μοντέλα να υπόσχονται λύσεις, γεννιέται το θέμα, τι κάνει μια στοχοθεσία σωστή;
Στο σημερινό άρθρο θα δούμε:
- Tι σημαίνει σωστή στοχοθεσία
- Πώς μπορούμε να πληρούμε τα κριτήρια μιας σωστής στοχοθεσίας που αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχίας
- Πώς το NLP ασχολείται με τον όρο στοχοθεσία
Πριν εμβαθύνουμε, ας ξεκινήσουμε από τα βασικά.
Τι Σημαίνει Σωστή Στοχοθεσία
Ένας από τους λόγους που θέτουμε στόχους είναι για να παρέχουμε κατεύθυνση και να μπορούμε να εστιάζουμε στην καθημερινότητά μας.
Ο καθορισμός στόχων λοιπόν βοηθά στην καθοδήγηση της εστίασής μας, να διατηρήσουμε αυτή την ορμή στη ζωή μας καθώς και στην ενεργοποίηση των αντίστοιχων συμπεριφορών προς επίτευξη του αποτελέσματος.
Οι στόχοι μπορούν να ποικίλουν, να είναι προσωπικοί, οικονομικοί, επαγγελματικοί.
Στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία, η έννοια του στόχου ήταν ιδιαίτερα σημαντική για πολλούς φιλοσόφους, μεταξύ των οποίων και ο Αριστοτέλης.
Κατά τον Αριστοτέλη, με ένα από τα βασικά του έργα τα Ηθικά Νικομάχεια, η ευδαιμονία αποτελούσε το υπέρτατο αγαθό και βασικό στόχο του κάθε ανθρώπου.
Ενώ στην Οδύσσεια, ο στόχος ήταν η επιστροφή στην Ιθάκη.
Από πλευράς επιστημών, το πώς λειτουργεί το μυαλό όταν επεξεργάζεται πληροφορίες, είναι ένα θέμα με το οποίο ασχολείται η γνωστική ψυχολογία, όπου μαζί με τις νευροεπιστήμες προσπαθούν να εντοπίσουν ενδώτερους μηχανισμούς που συνδέονται με συγκεκριμένες συμπεριφορές.
Ας εξετάσουμε κάποιους από αυτούς τους μηχανισμούς.
Συγκεκριμένα, έχει εντοπιστεί ένας μηχανισμός, ο οποίος λέγεται Δικτυωτό Ενεργοποιητικό Σύστημα.
Ο μηχανισμός αυτός, μεταξύ άλλων, βοηθά στη εγρήγορση και στην εστίαση της προσοχής.
Πιο συγκεκριμένα, μέσα από τις πέντε αισθήσεις μας, περνά ένας μεγάλος όγκος πληροφοριών και ανάλογα με το τι θεωρούμε σημαντικό, ο ενεργοποιητικός σχηματισμός αρχίζει και επεξεργάζεται, συγκεντρώνει και απομονώνει τα στοιχεία που είναι απαραίτητα, προς την επιθυμητή κατεύθυνση.
Έχετε παρατηρήσει ότι όταν έχουμε αποφασίσει να αγοράσουμε ένα συγκεκριμένο αυτοκίνητο, ξαφνικά εμφανίζεται μπροστά μας το μοντέλο του αυτοκινήτου που βάλαμε στο μυαλό μας πολύ συχνότερα;
Επιστημονικές μελέτες ερευνητικών ομάδων σε Αμερική, Αγγλία και Γερμανία παρομοιάζουν τη λειτουργία του εγκεφάλου, όπως όταν κρατάμε έναν φακό αναμμένο στο χέρι μας και ρίχνουμε φως σε ένα συγκεκριμένο σημείο.
Κι ενώ αντιλαμβανόμαστε με μεγαλύτερη ευκολία ό,τι υπάρχει στο φωτεινό σημείο, αποκλείουμε παράλληλα από την αντίληψή μας ό,τι μπορεί να βρίσκεται τριγύρω, στην περίμετρο και έξω από το όριο της φωτεινής δέσμης.
Μέσα από τις πέντε αισθήσεις μας, περνά ένας μεγάλος όγκος πληροφοριών, τις οποίες φιλτράρει το Δικτυωτό Ενεργοποιητικό Σύστημα (Reticular Activating System), και τις μεταφέρει στην αντίληψή μας.
Ως ένα «κέντρο ελέγχου», αυτό το σύστημα κυττάρων και νευρικών συνδέσμων που εντοπίζεται στο πίσω μέρος του εγκεφάλου, ξυπνά και ανάλογα με το τι μας ενδιαφέρει και τι θεωρούμε σημαντικό, κατευθύνει την προσοχή στα στοιχεία που σχετίζονται με εκεί που έχει πέσει ο φακός μας.
Ανάλογα, λειτουργούμε όταν προσηλωνόμαστε σε στόχους, παθιαζόμαστε με πρόσωπα ή πορωνόμαστε με καταστάσεις.
Κι όταν ένα θέμα μας απασχολεί, ο ίδιος μηχανισμός επικεντρώνεται σε συγκεκριμένα στοιχεία και απομονώνει έξω από την περίμετρο και τη ζώνη φωτισμού οποιαδήποτε άλλη πληροφορία ως άνευ ιδιαίτερης σημασίας.
Έτσι, καταλήγουμε να υιοθετούμε συγκεκριμένες συμπεριφορές, που έρχονται να στηρίξουν όλο αυτό, το οποίο επεξεργάζεται και “έχει κολλήσει” το μυαλό μας.
Ένας άλλος ιδιαίτερος μηχανισμός, είναι η δυνατότητα του εγκεφάλου να φαντάζεται και να ανασυνθέτει πληροφορίες με βάση παλαιότερες εμπειρίες και να παράγει κάτι καινούργιο.
Το μυαλό μας με άλλα λόγια δημιουργεί τις δικές μας προσωπικές ταινίες.
Πόσοι από εμάς αρχίζουμε και φανταζόμαστε τι θα κάναμε αν κερδίζαμε το πρωτοχρονιάτικο λαχείο;
Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την αναλογία του κινηματογράφου και να παραλληλίσουμε πώς το μυαλό μας λειτουργεί σαν ένα στούντιο παραγωγής ταινιών με εξαιρετικά εφέ.
Με τον ίδιο τρόπο, το μυαλό αξιοποιώντας έναν από τους μηχανισμούς επεξεργασίας της εισερχόμενης πληροφόρησης, την ανασύνθεση στοιχείων, ανακαλεί, ανακατασκευάζει εμπειρίες και τις προβάλλει στην εσωτερική αίθουσα σινεμά.
Έτσι, μπορούμε να ονειρευόμαστε, να σχεδιάζουμε.
Επιπλέον, το μυαλό δεν μπορεί να ξεχωρίσει μία πραγματική εμπειρία από μια φανταστική εμπειρία.
Όπως ακριβώς στο σινεμά βλέπουμε ένα έργο και είναι σαν να το βιώνουμε, ενώ καθόμαστε στο κάθισμά μας και το παρακολουθούμε σε μια οθόνη, εκείνη την ώρα το μυαλό δεν συνειδητοποιεί.
Οι αδελφοί Lumiere τo 1896 γύρισαν μια σκηνή, η οποία διαρκούσε ενάμισι λεπτό και έδειχνε ένα τρένο να φτάνει στον σταθμό με τρόπο που να πλησιάζει προς την κάμερα.
Όταν την πρόβαλαν σε οθόνη, η αντίδραση των ανθρώπων που παρακολούθησαν εκείνη τη σκηνή ήταν να θέλουν να απομακρυνθούν έντρομοι από τη θέση τους, όσο μεγενθυνόταν η αίσθηση του τρένου που πλησίαζε εμπρός στα μάτια τους.
Με τον ίδιο τρόπο φανταζόμαστε, κάνουμε σκέψεις, σχέδια για το μέλλον, τα οποία μας ενεργοποιούν.
Πώς να Θέτετε Στόχους Για να τους Πετύχετε
Μέχρι πρότινος, ένα από τα πιο κλασικά μοντέλα για την στοχοθεσία ήταν το SMART, το οποίο εξηγούσε ότι οι στόχοι πρέπει να είναι συγκεκριμένοι, μετρήσιμοι, επιτεύξιμοι, σχετικοί και χρονικά καθορισμένοι.
Η συντομογραφία αυτή προέρχεται από τις λέξεις Specific, Measurable, Achievable, Relevant και Time-bound.
Ας τους δούμε λίγο πιο αναλυτικά.
Specific (Συγκεκριμένοι)
Για να είναι αποτελεσματικός ένας στόχος, πρέπει να είναι συγκεκριμένος.
Για να δούμε αν ένας στόχος είναι συγκεκριμένος, χρειάζεται να αναρωτηθούμε τα εξής:
- Γιατί είναι σημαντικός ο στόχος;
- Ποια βήματα πρέπει να γίνουν για την επίτευξή του;
- Τι περιορισμοί υπάρχουν;
Measurable (Μετρήσιμοι)
Η διασφάλιση ότι οι στόχοι είναι μετρήσιμοι διευκολύνει την παρακολούθηση της προόδου.
Θα πρέπει λοιπόν να είμαστε σε θέση να ποσοτικοποιούμε την πρόοδο του στόχου.
Αυτό συμβάλλει στο να παραμείνουμε συγκεντρωμένοι και να μη ξεφεύγουμε από το στόχο μας.
Σχετικά ερωτήματα θα μπορούσαν να είναι:
- Ποιοι είναι οι δείκτες προόδου;
- Πώς θα γνωρίζουμε πότε επιτυγχάνεται ο στόχος;
Achievable (Επιτεύξιμοι)
Οι στόχοι είναι σημαντικό να είναι ρεαλιστικοί. Για παράδειγμα αν κάποιος θέλει να χάσει 20 κιλά σε ένα μήνα, τότε είναι κάτι όχι τόσο επιτεύξιμο και ρεαλιστικό.
Πολλές φορές μπορεί να απογοητευτούμε αν οι στόχοι δεν είναι ρεαλιστικοί και εν τέλει να τα παρατήσουμε.
Για αυτό χρειάζεται να αναρωτηθούμε τι είναι αναγκαίο για να επιτευχθεί ένας ο στόχος.
Relevant (Σχετικοί)
Η διασφάλιση ότι ο στόχος είναι σημαντικός για εμάς και ευθυγραμμίζεται με άλλους σχετικούς στόχους είναι υψίστης σημασίας.
Επομένως, χρειάζεται να εξετάζουμε κάποια κριτήρια όπως εάν είναι αυτή η κατάλληλη στιγμή για να θέσουμε κάποιο στόχο, ποιο είναι το τρέχον οικονομικό περιβάλλον και αν ταιριάζει με τις άλλες ανάγκες μας.
Time-bound (Χρονικά Καθορισμένοι)
Όταν θέτουμε ένα στόχο καλό είναι να έχουμε μια ορισμένη ημερομηνία υλοποίησης, έτσι ώστε να έχουμε μια προθεσμία για να εστιάσουμε σε αυτό που θα εργαστούμε θέτοντας προτεραιότητες.
Όταν για παράδειγμα έχουμε ως στόχο να βρούμε δουλειά μέσα στους επόμενους 3 μήνες, θα πρέπει να ορίσουμε ένα χρονικό πλαίσιο για το πόσο χρόνο θα μας πάρει για να αποκτήσουμε ενδεχομένως κάποιες περαιτέρω δεξιότητες και γνώσεις, ώστε να επιλεχθούμε για κάποια συγκεκριμένη θέση.
Παρόλα αυτά, έχει διαπιστωθεί ότι ενώ μπορεί να είναι ένα εργαλείο το οποίο χρησιμοποιείται ευρέως στο business, εντούτοις δεν λαμβάνει υπόψη τους ιδιαίτερους βιολογικούς παράγοντες που επιδρούν στη στοχοθεσία, ούτε τους ιδιοσυγκρασιακούς του κάθε ατόμου που μπορεί να επηρεάσουν το αποτέλεσμα.
Αναμφίβολα, είναι μια χρήσιμη μεθοδολογία, γιατί όμως οι άνθρωποι εξακολουθούν να αποτυγχάνουν; Για παράδειγμα, η διαδρομή προς την κατάκτηση, την εκπλήρωσή και την επίτευξη των στόχων μπορεί να δημιουργήσει ανασφάλειες.
Ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και για αυτό το λόγο οι τεχνικές για την επιτυχία καθορισμού των στόχων θα πρέπει να προσαρμόζονται στις εκάστοτε ανάγκες.
Αυτός είναι και ο λόγος που το NLP δεν υποστηρίζει την λογική του “one size fits all”.
Ας εξετάσουμε κάποια παραδείγματα που αφορούν στο τι χρειάζεται να προσέχουμε όταν πλάθουμε στο μυαλό μας ένα στόχο.
O ανθρώπινος νους είναι τελεολογικής φύσεως. Εστιάζει εκεί που εντέλλεται.
Δηλαδή, την ώρα που δίνουμε εντολή σκεπτόμενοι ή λέγοντας τι θέλουμε ή δεν θέλουμε να συμβεί, το μυαλό αυτόματα, ασυναίσθητα και χωρίς να το συνειδητοποιούμε τις περισσότερες φορές, αρχίζει να ανακαλεί στοιχεία για να αναπαραστήσει εσωτερικά και να προσδιορίσει, να αναγνωρίσει, να καταλάβει και να αποκτήσει νόημα αυτή η εντολή, και να χαράξει πορεία.
Αν για παράδειγμα, χρησιμοποιήσουμε τη φράση «δεν θέλω τον τοίχο βαμμένο μπλε», το μυαλό μας κάνει την εξής διαδρομή.
Θα πρέπει να προσδιορίσει το «μπλε τοίχο», για να οργανώσει το μήνυμά του για το τι πρέπει να γίνει.
Αυτό που συμβαίνει, είναι ότι η γλώσσα που χρησιμοποιούμε για να εκφραστούμε χειρίζεται το αρνητικό σύμβολο διαφορετικά από ό,τι το μυαλό μας.
Έτσι, το πρώτο πράγμα το οποίο λαμβάνουμε υπόψιν θέτοντας στόχους είναι ο τρόπος που βοηθάμε το μυαλό μας να το προσδιορίσει, για να προχωρήσει με την εκτέλεση της εντολής.
Θα ξεκινήσει, λοιπόν, οργανώνοντας τα δεδομένα για να προδιαγράφει το ζητούμενο.
Ας πάρουμε ένα επίκαιρο παράδειγμα.
Όταν κάποιος λέει «Θέλω να μην χρωστώ», όλοι καταλαβαίνουμε τι εννοεί.
Αλλά, εκείνη τη στιγμή, το μυαλό ξεκινά να επεξεργάζεται το μήνυμα οργανώνοντας (αναπαριστώντας εσωτερικά), τα στοιχεία γύρω από το «χρωστώ», για να καταλάβει τι πρέπει να γίνει.
Αν, λοιπόν, θέλουμε να μην χρωστάμε, θα διευκόλυνε να επανατοποθετήσουμε την πρόταση θετικά.
Αυτό σημαίνει να βοηθήσουμε το μεγάλο χορηγό, το μυαλό μας, να δει αυτό που θέλουμε κι εμείς, ώστε να το καταλάβει και να ξεκινήσει να μεθοδεύει αυτόματα όλες τις απαραίτητες λειτουργίες και συμπεριφορές που θα στοχεύουν προς την επιθυμητή κατεύθυνση.
«Θέλω να έχω οικονομική ευχέρεια».
Ένα άλλο σημείο που μπορεί να συμβάλλει στη επίτευξη των στόχων, είναι η μελέτη του τρόπου που σκέφτονται κάποια άτομα και ρίχνει φως σε λεπτομέρειες που έκαναν όλη τη διαφορά του κόσμου.
Για παράδειγμα, το μοτίβο Walt Disney μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν μέρος των ασκήσεων NLP, ως μια τεχνική για την επιτυχία του καθορισμού στόχων, λαμβάνοντας υπόψη διαφορετικές οπτικές γωνίες.
Τώρα που αναλύσαμε την σημασία της σωστής στοχοθεσίας και πώς μπορεί κάποιος να θέτει στόχους για να τους πετύχει, ας δούμε πιο αναλυτικά τον ρόλο του NLP.
Ο Ρόλος του NLP στη Στοχοθεσία
Το NLP συχνά περιγράφεται ως η μελέτη της υποκειμενικής εμπειρίας, καθώς μπορεί να προσφέρει τεχνικές για να μάθουμε να σκεφτόμαστε, να συμπεριφερόμαστε και να επικοινωνούμε πιο αποδοτικά, ώστε να πετύχουμε τους στόχους μας.
Ο Νευρογλωσσικός Προγραμματισμός παρέχει εκπαίδευση στο πώς να δημιουργεί ο καθένας μας τις κατάλληλες συνθήκες σκέψης για την αντιμετώπιση προκλήσεων, την αναθεώρηση σχεδίων και την επιτυχή εφαρμογή στόχων.
Το modelling, που αποτελεί βάση του συστήματος NLP, αναφέρεται στην παρατήρηση, στη χαρτογράφηση, στην αποδόμηση και στον εντοπισμό κρίσιμων παραμέτρων που συντελούν σε μια συγκεκριμένη συμπεριφορά ή αποτέλεσμα.
Μια συμπεριφορά εμπεριέχει έναν αλγόριθμο ή μια συνταγή που αποκαλύπτει το πώς παράγεται ένα αποτέλεσμα και στη συγκεκριμένη περίπτωση πώς θέτουμε στόχους.
Έτσι, αυτή η χαρτογράφηση οδήγησε στο να γίνει αντιληπτό πώς λειτουργεί το μυαλό όταν σκέφτεται για τους στόχους.
Μεγάλο βάρος δίνεται μάλιστα στην βιολογία και στις αντιδράσεις που εγείρει.
Ένας στόχος είναι κάτι καινούργιο και άγνωστο, με αποτέλεσμα να διεγείρεται το συναίσθημα της ανασφάλειας, του άγχους για κάτι άγνωστο ακόμη και ο φόβος αποτυχίας, όπου ο οργανισμός προετοιμάζεται να μην ξαναζήσει κάτι που ήδη βίωσε.
Επομένως, ένα σημαντικό στοιχείο στο NLP σε σχέση με τη στοχοθεσία, είναι να μπορέσει ο άνθρωπος να συνειδητοποιήσει πώς λειτουργούν μπροστά σε ένα στόχο οι δικοί του μηχανισμοί.
Άρα, ξεκινάμε με το να αναγνωρίσει κάποιος πώς λειτουργεί το δικό του μυαλό.
Βασικό λοιπόν στοιχείο είναι να μπορεί κάποιος να σχεδιάσει στο μυαλό του κάτι για το μέλλον, με τρόπο που να μην εγείρονται αντιστάσεις.
Ο κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται και δίνει νόημα στις εμπειρίες με τρόπο μοναδικό, και έτσι η κάθε συμπεριφορά μπορεί να γίνει κατανοητή ως μια αλληλουχία επεξεργασίας αισθητηριακών πληροφοριών, που λαμβάνει από το εξωτερικό αλλά και το εσωτερικό περιβάλλον, το σώμα του.
Πολλές φορές με βάση το πώς έχει μάθει κάποιος να σκέφτεται ιδιοσυγκρασιακά ανάλογα με τις εμπειρίες και τα βιώματα, μπορεί να έχει δημιουργήσει ένα συγκεκριμένο mindset το οποίο μπλοκάρει την πορεία του προς την επίτευξη του στόχου.
Το NLP λοιπόν λαμβάνει σοβαρά υπόψη τους εσωτερικούς βιολογικούς μηχανισμούς και τις αντιστάσεις του μυαλού όταν κάτι του είναι άγνωστο και κυριαρχεί ο φόβος.
Για αυτό το λόγο ο Νευρογλωσσικός προγραμματισμός μας διδάσκει σημαντικά μαθήματα αυτοβελτίωσης και αυτορρύθμισης, προκειμένου να φτάσουμε πιο κοντά στους στόχους μας, αναθεωρώντας το τρόπο που σκεφτόμαστε.
Με Λίγα Λόγια
Είδαμε λοιπόν τι χρειάζεται να γνωρίζουμε πρώτα απ’ όλα αναφορικά με τον τρόπο που λειτουργεί το μυαλό, καθορίζοντας τη στοχοθεσία για το πώς μπορούμε να στήσουμε στόχους με τρόπο που αυξάνει τη πιθανότητα να τους πετύχουμε, καθώς και το ρόλο του Νευρογλωσσικού Προγραμματισμού.
Το NLP παρέχει σημαντικές πληροφορίες και εξειδικευμένα σεμινάρια για το τρόπο που λειτουργεί το μυαλό και τη σπουδαιότητα της ανακάλυψης του πώς πίσω από συμπεριφορές, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουμε θέσει.
Αν λοιπόν θέλετε να μάθετε πώς να θέτετε σωστούς στόχους και να βελτιωθείτε τόσο προσωπικά, όσο και επαγγελματικά, τότε μπορείτε να ανακαλύψετε το NLP University Practitioner!
Με την 6μηνη εκπαίδευση του NLP University Practitioner Certification της nlpgreece® μπορείτε να λάβετε την απαραίτητη καθοδήγηση και εκπαίδευση για το πώς να εφαρμόσετε το NLP ή να καθοδηγήσετε άλλους στο πώς να το χρησιμοποιήσουν στην καθημερινότητά τους.