Ενώ περιμένετε να διασχίσετε το δρόμο αφού έχει πέσει το πέπλο της νύχτας που καλύπτει τα πάντα, τυχαία αντικρίζετε μια φιγούρα να αναδύεται στο βάθος που μοιάζει σαν να έρχεται καταπάνω σας.
Με τι κριτήριο αποφασίζετε εάν είναι ασφαλές να συνεχίσετε ή να αλλάξετε πορεία;
Συχνά στη ζωή μας χρειάζεται να λαμβάνουμε σημαντικές αποφάσεις για τον κόσμο βασιζόμενοι σε ατελείς πληροφορίες.
Αυτό που καθοδηγεί την αλληλουχία των επόμενων ενεργειών μας σε αυτές τις καταστάσεις είναι το συναίσθημα της εμπιστοσύνης που συνδέουμε με τις αρχικές μας κρίσεις.
Δεν θα συνεχίζατε την πορεία σας αν ήσασταν μόνο 10% σίγουροι ότι η φιγούρα δεν έκανε βραδινό jogging.
Αλλά πώς ακριβώς στον εγκέφαλο αναδύεται αυτή η αίσθηση της εμπιστοσύνης;
Η αυτοπεποίθηση και αντίστοιχα η έλλειψή της διαφέρει από άτομο σε άτομο.
Πολλές φορές πριν από κάτι που μας φοβίζει όπως μια εξέταση, σκεφτόμαστε πως δεν μπορούμε να το καταφέρουμε.
Πριν από ένα μεγάλο γεγονός, είναι αρκετά συχνό να ανατρέξουμε σε μια αρνητική εμπειρία του παρελθόντος όπου δεν πετύχαμε κάτι που θέλαμε ή προσπαθούσαν να μας μειώσουν.
Το αποτέλεσμα της διαδικασίας αυτής είναι η δημιουργία ενός συναισθήματος φόβου και ανασφάλειας.
Η αυτοπεποίθηση και η ενίσχυσή της συμβάλλουν λειτουργώντας ως αντίδοτο στο άγχος, και με τη βοήθεια του Νευρογλωσσικού Προγραμματισμού υπάρχουν τρόποι να την αυξήσετε.
Για αυτό στον σημερινό οδηγό θα εξετάσουμε:
- Τι εννοούμε με τον όρο αυτοπεποίθηση
- Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στην αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση
- Ποιες είναι οι ενδείξεις χαμηλής αυτοπεποίθησης
- 6 τρόπους για αύξηση της αυτοπεποίθησης
- Πώς το NLP βοηθά στην αύξηση αυτοπεποίθησης
- Πώς να μάθετε περισσότερα
Πριν εμβαθύνουμε, ας ξεκινήσουμε εξηγώντας ορισμένα βασικά πράγματα για την αυτοπεποίθηση.
Τι Είναι η Αυτοπεποίθηση
Η αυτοπεποίθηση αναφέρεται σε μια γενική αίσθηση εμπιστοσύνης ενός ανθρώπου στην ικανότητά του να έχει τον έλεγχο της ζωή του.
Αυτή η πεποίθηση του ατόμου ότι έχει την ικανότητα να κάνει πράξη με βάση τις δυνατότητές του αυτό το οποίο επιθυμεί, μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο και να αποτελέσει κίνητρο για την επιδίωξη των στόχων του.
Άλλωστε πολύ συχνά βλέπουμε επιτυχημένους ανθρώπους να έχουν κάνει λαμπρές καριέρες καθώς έχουν υψηλή αυτοπεποίθηση.
Συνήθως τα θεμέλια για την αυτοπεποίθηση μπαίνουν κατά την παιδική ηλικία.
Η συμπεριφορά λοιπόν του κοντινού περιβάλλοντος μεταξύ των οποίων και οι γονείς, παίζει σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση ή μη της αυτοπεποίθησης του παιδιού.
Ποια Είναι η Διαφορά Ανάμεσα στην Αυτοπεποίθηση και την Αυτοεκτίμηση
Η αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθηση χρησιμοποιούνται συχνά εναλλακτικά.
Ωστόσο, αξίζει να τονίσουμε πως διαφέρουν μεταξύ τους.
Η αυτοπεποίθηση, όπως κάναμε λόγο και νωρίτερα, αναφέρεται στην εμπιστοσύνη που έχει ένας άνθρωπος σε ορισμένους τομείς της ζωής του και αφορά την εμπιστοσύνη στον εαυτό του και τις ικανότητές του να αντιμετωπίσει διάφορες προκλήσεις.
Ο όρος αυτοπεποίθηση, παράγεται από τα συστατικά “εαυτός” και “πεποίθηση” και αναφέρεται στην πίστη κάποιου στον εαυτό του, σχετικά με το τι είναι, τι μπορεί να κάνει και να καταφέρει, τι μπορεί να έχει.
Η αυτοεκτίμηση αναφέρεται στο πώς αισθάνεται το άτομο για τον εαυτό του και βοηθά στην καθοδήγηση της σκέψης, των συναισθημάτων και συμπεριφορών του.
Ο όρος αυτοεκτίμηση, παράγεται από τα συστατικά “εαυτός” και “εκτίμηση” και αναφέρεται στην εκτίμηση του ίδιου μας του εαυτού.
Όταν κάποιος δεν έχει αυτοπεποίθηση, σαν αποτέλεσμα ενδέχεται να μην έχει και αυτοεκτίμηση.
Ποιές Είναι οι Ενδείξεις Χαμηλής Αυτοπεποίθησης
Πολύ συχνά άτομα με χαμηλή αυτοπεποίθηση τείνουν να αμφιβάλλουν για τις ικανότητές τους σε κάποιο συγκεκριμένο τομέα.
Τείνουν να φοβούνται να πάρουν κάποιο ρίσκο γιατί σκέφτονται ότι θα αποτύχουν και διακατέχονται από το αίσθημα της αμφιβολίας και της ανασφάλειας.
Επίσης, πολλές φορές άτομα με χαμηλή αυτοπεποίθηση έχουν δυσκολία να εμπιστευτούν άλλους ανθρώπους και είναι ευαίσθητοι στην αρνητική κριτική των άλλων.
Τρόποι για Αύξηση της Αυτοπεποίθησης
Ακολούθως, ας ξαναεπισκεφτούμε και επανεξετάσουμε, με λίγο πιο κριτική ματιά και εμβάθυνση, ορισμένους βασικούς τρόπους για την αύξηση της αυτοπεποίθησης:
Τρόπος # 1: Περιβάλλετε τον Εαυτό σας με Θετικούς Ανθρώπους
Οι άνθρωποι με τους οποίους ένα άτομο επιλέγει να περνάει χρόνο μαζί, μπορούν να επηρεάσουν τις σκέψεις για το εαυτό του.
Αυτό συμβαίνει λόγω των αντικατοπτρικών νευρώνων, όπου το μυαλό μας επεξεργάζεται ό, τι κάνει κάποιος άλλος ακόμη κι αν δεν το κάνουμε εμείς.
Για καλύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο λειτουργούν οι αντικατοπτρικοί νευρώνες ας δούμε ένα παράδειγμα.
Στο πανεπιστήμιο της Πάρμα στη δεκαετία του 1990, οι νευροβιολόγοι Τζάκομο Ριτζολάτι, Βιτόριο Γκαλέζε και Λεονάρντο Φογκάσι οδηγήθηκαν στην ανακάλυψη των αντικατοπτρικών νευρώνων (mirror neurons).
Διαπίστωσαν δηλαδή ότι, όταν κάποιος παρατηρεί ή ακούει έναν άλλον να κάνει κάτι, δραστηριοποιούνταν κάποιοι συγκεκριμένοι νευρώνες.
Μεταξύ άλλων, αυτοί οι αντικατοπτρικοί νευρώνες συνθέτουν τη λειτουργία του πώς μαθαίνουμε παρατηρώντας άλλους, όπως και του πώς παρακολουθώντας άλλους παρασυρόμαστε.
Για παράδειγμα, πόσες φορές έχουμε μιλήσει για «τοξικούς» ανθρώπους, και ότι νιώθουμε να μας μεταφέρουν «αρνητική ενέργεια»; Στο χορό αυτής της τοξικότητας συμμετέχουμε και οι δύο πλευρές: Και οι άλλοι, αλλά και το μυαλό μας που επεξεργάζεται ό,τι εισπράττει, και για να καταλάβει, το κάνει εικόνα.
Για αυτό το λόγο είναι σημαντικό, να προβάλετε τον εαυτό σας με ανθρώπους με θετική στάση ζωής που θα σας βοηθήσουν να χτίσετε την αυτοπεποίθησή σας, αντί να σας μειώνουν.
Τρόπος # 2 : Αλλάξτε Συνήθειες
Όταν κάποιος σκέφτεται θετικά, ενεργοποιούνται τα μέρη του εγκεφάλου που εμπλέκονται στην ανταμοιβή, τα κίνητρα και την ευχαρίστηση, με αποτέλεσμα να αισθάνεται καλύτερα.
Μάλιστα, μια νευροεπιστημονική μελέτη διαπίστωσε ότι όταν συνδυάζεται η κατάσταση υψηλής αυτοπεποίθησης ενός ατόμου με μια ανταμοιβή σε πραγματικό χρόνο, τα επίπεδα της αυτοπεποίθησης ενισχύθηκαν σημαντικά. Πώς όμως μπορεί να γίνει αυτό;
Υπάρχουν πολλοί τρόποι προς την κατεύθυνση της αλλαγής στον τρόπο που σκεφτόμαστε και ενεργούμε. Μπορούμε να σκεφτούμε στιγμές όπου πραγματικά νιώθαμε ότι κάναμε πολύ ωραία πράγματα που μας γέμιζαν αυτοπεποίθηση και να αναλογιστούμε τι συνέβαινε, τι περνούσε από το μυαλό μας, να τα καταγράψουμε και να τα αναγνωρίσουμε.
H βάση του NLP είναι η μελέτη, η παρατήρηση και η καταγραφή του τι κάνω, πώς το κάνω μέσα από την τεχνική των strategies.
Επίσης, με την ίδια συλλογιστική μπορουμε να αναλογιστούμε τι δυσλειτουργεί και να βρούμε την καταλυτική παραμετρο που οδηγεί σε ένα αποτέλεσμα όπου λείπει η αυτοπεποίθηση.
Αυτή και μόνο η διαδικασία αφενός μεν στρέφει το φακό στην αυτογνωσία μέσα από την ανακάλυψη του τι συμβαίνει, αφετέρου ο εντοπισμός των παραμέτρων που κάνουν όλη τη διαφορά του κόσμου στον τρόπο που σκεφτόμαστε στη μία ή στην άλλη περίπτωση, μπορεί να δώσει σημαντική πληροφορία, να δημιουργήσει “aha moments” και κατ’ επέκταση να λειτουργήσει ως σημείο ανταμοιβής και άντλησης ευχαρίστησης από τα ευρήματα.
Τρόπος # 3: Αντιμετωπίστε τους φόβους σας
Η χαμηλή αυτοπεποίθηση κρατάει το άτομο μακριά από τους στόχους και την ευτυχία.
Πολλές φορές ένας στόχος είναι κάτι καινούργιο και άγνωστο, το σύστημα του οργανισμού θορυβείται και το εκλαμβάνει ως κίνδυνο, επειδή ακριβώς πρόκειται για κάτι που δεν έχει ξανασυμβεί και δεν το γνωρίζει. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να διεγείρονται συναισθήματα ανασφάλειας, άγχους, ή φόβου του αγνώστου.
Ο φόβος της αποτυχίας, όπου ο οργανισμός προετοιμάζεται να μην ξαναζήσει κάτι που βίωσε στο παρελθόν, είναι αρκετά συχνός και αποτελεί βασική τροχοπέδη για την επιτυχία.
Το σύστημα NLP διαθέτει πληθώρα τεχνικών για τη αντιμετώπιση του φόβου και την αύξηση της αυτοπεποίθησης.
Σημαντική συνθήκη είναι η διαδικασία διερεύνησης της προέλευσης, ώστε στη συνέχεια να επιλεγεί η κατάλληλη τεχνική διαχείρισης και διευθέτησης του θέματος.
Έτσι, για παράδειγμα, το meta model είναι μία από τις τεχνικές που χρησιμοποιούνται για τη διερεύνηση.
Ανάλογα με το θέμα και την αιτία, επιλέγονται τεχνικές, όπως μεταξύ άλλων, Time Line Therapy, Hypnosis, Phobia cure με στόχο το άτομο να κάνει “Reframe” στο μυαλό του.
Στόχος είναι να χρησιμοποιηθεί ο ίδιος ο τρόπος σκέψης του ατόμου (cognitive) και η δύναμη του νού του και να επαναπροσδιορίσει τον τρόπο που σκέφτεται, αντιλήψεις, συναισθήματα που αναδύονται και επιδρούν γενικότερα στη στάση, στη ματιά μας, απέναντι σε καταστάσεις και στις συμπεριφορές.
Τρόπος # 4: Θέστε Στόχους
Η αύξηση της αυτοπεποίθησης είναι από μόνος του ένας στόχος.
Η χρήση προσεγγίσεων για τον καθορισμό στόχων βοηθά στην καθοδήγηση της εστίασης, στην αναγνώριση των παραμέτρων που δημιουργούν φρένα στην επίτευξη της αυτοπεποίθησης και τον επαναπροσδιορισμό τους σε ενέργειες που συντελούν στη επίτευξη του αποτελέσματος.
Αν και υπάρχουν αρκετές τεχνικές για να πετύχει κανείς κάποιο στόχο και να οδηγηθεί σε ένα επιθυμητό αποτέλεσμα, αυξάνοντας συνάμα την αυτοπεποίθησή του, στο χώρο του NLP επιπλέον χρησιμοποιούνται τεχνικές, όπως perceptual positions και η τεχνική Walt Disney strategy που στοχεύουν στην λήψη πληροφορίας από διαφορετικές οπτικές γωνίες για τη διαχείριση ενός θέματος.
Τρόπος # 5: Μην Συγκρίνετε τον Εαυτό σας με τους Άλλους
Η θεωρία της κοινωνικής σύγκρισης έγινε γνωστή για πρώτη φορά από τον ψυχολόγο Leon Festinger το 1954 (Festinger 1954).
Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, υπάρχει μια έμφυτη πρωτόγονη τάση μέσα στον κάθε άνθρωπο να συγκρίνει τον εαυτό του με τους άλλους προκειμένου να αξιολογήσει τις δικές του απόψεις και ικανότητες.
Η σύγκριση του εαυτού με τους άλλους κοινωνικά αποτελεί μια μορφή μέτρησης και αξιολόγησης, ώστε να προσδιοριστεί πού βρίσκεται ένα άτομο σύμφωνα με τα συναισθήματα για τον εαυτό του.
Ωστόσο, όταν κατά τη σύγκριση του εαυτού με τους άλλους, το άτομο δίνει αρνητική χροιά, σύνηθες αποτέλεσμα αυτής της σύγκρισης είναι ότι το άτομο πλημμυρίζεται από αρνητικά συναισθήματα στην ιδέα ότι δεν έχει καταφέρει όσα και το άλλο.
Ενώ στην ουσία η σύγκριση βοηθά να παρατηρήσουμε και να αναρωτηθούμε “πώς το κάνει”, η οποία αποτελεί βασική ερώτηση στο NLP, με στόχο να παρατηρήσουμε και να αντλήσουμε στοιχεία χρήσιμα από την άλλη πλευρά, να τα προσαρμόσουμε και να τα χρησιμοποιήσουμε προς όφελος μας και στο πλαίσιο της εξέλιξής μας.
Τρόπος # 6: Εστιάστε σε Αυτά που Είστε Καλοί
Το Δικτυωτό Ενεργοποιητικό Σύστημα αποτελεί ένα βασικό μηχανισμό που μεταξύ άλλων, βοηθά στη εγρήγορση και στην εστίαση της προσοχής.
Επιπλέον, όπως έχουμε αναφέρει και σε παλαιότερα άρθρα μας, το μυαλό εστιάζει εκεί που εντέλλεται.
Όταν δίνουμε μια εντολή για το τι θέλουμε ή τι δεν θέλουμε, το μυαλό ψάχνει στις αποθήκες του και αρχίζει να ανακαλεί στοιχεία για να αναπαραστήσει εσωτερικά, να αναγνωρίσει και να κατανοήσει αυτή την εντολή.
Στις αποθήκες αυτές υπάρχουν καταχωνιασμένα, με βάση τις εμπειρίες, αρνητικά πράγματα όπως και θετικά.
Συνήθως, τα πρώτα πράγματα που ξεπηδούν είναι τα αρνητικά και αυτό συνδέεται με τον μηχανισμό της επιβίωσης.
Θυμόμαστε πιο εύκολα τα αρνητικά από τα θετικά διότι βασικό μέλημα του οργανισμού είναι να μπορεί να έχει το νου του στους κινδύνους και στο τι χρειάζεται να αποφευχθεί.
Βασικό κομμάτι της αυτοπεποίθησης είναι αφενός μεν η ανάκτηση και αναγνώριση των αρνητικών με στόχο όχι να μας καταβάλλουν, αλλα με στόχο να γυρίσουν να γίνουν “reframed” – για να χρησιμοποιήσουμε κι έναν όρο του NLP – από παθήματα σε μαθήματα.
Είναι φυσικά εξίσου σημαντική η ανάκληση των θετικών στοιχείων μέσα από εμπειρίες που ο οργανισμός δεν δίνει τη δέουσα σημασία και τα ξεχνά ή τα βάζει στα αζήτητα.
Επιπλέον, σε σύγκριση με τα αρνητικά, ο οργανισμός τα αξιολογεί ως μικρότερης σημασίας, επειδή δεν προσφέρουν έντονο ερέθισμα και πεδίο δράσης στο πλαίσιο της επιβίωσης.
Σε αυτή την περίπτωση υπάρχουν τεχνικές ανάκλησης των θετικών και ευρηματικών εμπειριών (resourceful states) ανάλογα με τη θεραπευτική προσέγγιση που χρησιμοποιείται όπως για παράδειγμα τη Solution Focused.
Αντίστοιχα στο NLP τεχνικές όπως transderivational search ή το soar model στοχεύουν στην ανασυγκρότηση της σκέψης ανασύροντας και συμπεριλαμβάνοντας θετικά στοιχεία ως εφόδια στη διαδικασία ανάκτησης της αυτοπεποίθησης.
Πώς Να Αυξήσετε την Αυτοπεποίθησή σας με τη Βοήθεια του NLP
Ήδη παραπάνω εξηγώντας το τι συμβαίνει με τους τρόπους που προτείνονται για την ανακτηση της αυτοπεποίθησης, έχουν προταθεί τεχνικές του συστήματος NLP.
Σε γενικές γραμμές βάση ολόκληρου του συστήματος NLP αποτελεί το Modeling.
Πιο συγκεκριμένα, το modeling αναφέρεται στην παρατήρηση, στη χαρτογράφηση, στην αποδόμηση και στον εντοπισμό κρίσιμων παραμέτρων που οδηγούν σε μια ορισμένη συμπεριφορά ή αποτέλεσμα όπως η χαμηλή ή υψηλή αυτοπεποίθηση.
Με τη βοήθεια του NLP, ως mindset education, μπορούμε να χαρτογραφήσουμε τις διαδρομές που ακολουθεί το μυαλό, προκειμένου να ανακαλύψουμε τι κάνουμε και με ποιον τρόπο.
Επιπλέον, μέσα από την επιλογή συγκεκριμένων τεχνικών, όπως αυτές που προαναφέρθηκαν, TimeLine, Hypnosis, Walt Disney strategy, perceptual positions, meta model, transderivational search, soar model, μεταξύ άλλων, και πάντα αναλογα με την περίπτωση, μπορούμε να επαναπροσδιορίσουμε το σκεπτικό μας αναφορικά με εμπειρίες που καθορίζουν τη συμπεριφορά και να αυξήσουμε την αυτοπεποίθησή μας.
Μαθαίνοντας, συγκεντρώνοντας και επεξεργαζόμενοι εποικοδομητικά στοιχεία και πληροφορίες από εμπειρίες του παρελθόντος, μπορούμε να στοχεύσουμε με ακρίβεια στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης.
Επιπρόσθετα, το NLP το οποίο προέκυψε από τη μελέτη της διακριτής αποτελεσματικότητας, προσφέρει σημαντικές τεχνικές στη φαρέτρα ψυχολόγων και ψυχοθεραπευτών για την ενίσχυση του ρεπερτορίου των προσεγγίσεων τους στην εξειδικευμένη διαχείριση περιπτώσεων των πελατών τους.
Επίσης, προσφέρει τεχνικές για αποτελεσματικό life coaching όπου οι άνθρωποι επιλέγουν να γνωρίσουν που βρίσκονται, που θέλουν να φτάσουν, και διαπιστώνοντας πως εξελίσσονται, αποκτούν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση για να πετύχουν τους στόχους και την αυτοβελτίωσή τους.
Συνοπτικά
Είδαμε λοιπόν ορισμένους βασικούς τρόπους για την αύξηση της αυτοπεποίθησης, καθώς και το ρόλο του NLP, το οποίο εκπαιδεύει στο πώς να δημιουργεί ο καθένας τις κατάλληλες συνθήκες σκέψης.
Πριν κλείσουμε, αξίζει να σημειώσουμε ότι ο κάθε άνθρωπος δίνει νόημα στις εμπειρίες του με τρόπο ξεχωριστό, για αυτό και οι διάφορες τεχνικές NLP “κόβονται και ράβονται” με βάση τις ανάγκες του καθενός.
Η αύξηση της αυτοπεποίθησης αποτελεί βασικό θεμέλιο για να πετύχει τους στόχους του.
Αν λοιπόν θέλετε να αποκτήσετε τα κατάλληλα εργαλεία που θα σας βοηθήσουν να αυξήσετε την αυτοπεποίθησή σας και να βελτιωθείτε τόσο προσωπικά, όσο και επαγγελματικά, τότε μπορείτε να ανακαλύψετε το NLP University Practitioner.
Μια 6μηνη εκπαίδευση για να κατανοήσετε καλύτερα τον εαυτό σας, να γίνετε πιο αποτελεσματικοί και να βελτιωθείτε σε διάφορους τομείς της ζωής σας!